İlgilinin Rızası
İlgilinin rızası Türk Ceza Kanunu’na göre bir hukuka uygunluk nedenidir, kişinin rızası olarak da bilinir. Mağdurun rızası için TCK m.26/2’de “kişinin mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin olarak, açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilemeyeceği” ifade edilmiştir. Mağdurun şikâyetten vazgeçmesi ya da sonradan şikayetçi olması durumlarında, mağdur rızası yargılama esnasında tartışmalı mevzulardan biridir.
İlgilinin Rızasının Şartları
İlgilinin rızasının hukuka uygunluk nedeni doğurabilmesi, rızanın kişinin mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakka ilişkin olmasına bağlıdır. Ayrıca mağdur bu hakka ilişkin rıza açıklama ehliyetine sahip olmalıdır. İlginin rızası zımni ya da sarih, sözlü veya yazılı olabilir. Rıza gösterildiğini belirten başka işaretler varsa fiile sessiz kalmak ya da karşı koymamak da rıza açıklaması olarak görülür. Rıza, suçtan önce ya da suçun icrasının devam ettiği süreçte olmalıdır. Rıza beyanının suçun işlendiği anda geri alınması, fiili hukuka aykırı konuma getirir. Fiil işlenirken beyan edilmeyen rıza sonradan ortaya çıkarsa hukuka uygunluk nedeni sayılmaz.
İlgilinin rızasının kabul edilmesi için aşağıdaki şartların bir arada mevcut olması gerekir:
- İlgili rıza açıklamaya ehil olmalıdır. Mağdur hakkın gerçek sahibi olmalı, ehliyet sahibi olmalıdır. 15 yaşından küçük çocukla cinsel ilişkiye girmek mağdurun rızası olsa dahi suçtur.
- Rıza mağdurun üzerinde mutlak surette tasarrufta bulunabileceği bir hakka dair olmalıdır. İlgili rızasının olduğu konuya ilişkin özgür bir şekilde tasarrufta bulunma hakkına sahip olmalıdır. İnsan ticareti suçlarında, mağdurun rızası geçersiz kabul edilir.
- İlgilinin rızası en geç fiilin işlenmesi sürecinde açıklanmış olmalıdır. Fiilin işlenmesinden önce ve en geç işlendiği anda rıza beyanı olmalıdır. Rıza açıklaması özgür irade ile mevcut olmalıdır. Fiil işlendikten sonra yapılan beyanlar geçersiz kabul edilir.
Bu koşullar bir arada bulunduğunda ilgilinin rızası hukuka uygunluk nedeni olarak görülür ve fiil, suç olarak hükmolunmaz. Bu konu hakkında ve diğer hukuki konularda bir avukattan görüş almak yerinde olacaktır.
