Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı
Ceza verilmesine yer olmadığı kararı, mahkemenin duruşmayı bitirme kararıdır, bir ceza davasından uyuşmazlığın esasını çözmek üzere verilir. Bu karar beraat kararı mahiyetinde değildir, fiil bir suç teşkil edebilir, ancak faile belli sebeplerle ceza verilmemesi sonucunu ifade eden nihai bir karardır.
Ceza verilmesine yer olmadığı karar iki temel sebeple verilebilir.
- Failin kusurunun bulunmaması
- Kanunda belirtilen cezasızlık halleri
Ceza mahkemesi, bu hükmü kurarken failin kusurunun bulunmaması ile cezasızlık hallerinden hangisine dayanarak ceza verilmesine yer olmadığı hükmünü verdiğini açıklar. Hükmün gerekçesindeki sebep adli sicil kaydının tutulmasında kullanılır. Derhal beraat hükmünün verilebileceği durumlarda ceza verilmesine yer olmadığı kararı uygulanmaz.
Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Nedenleri
Failin kusurunun bulunmaması nedeniyle verilen ceza verilmesine yer olmadığı kararı şu durumlarda uygulanır:
- Suça bağlantılı olarak yaş küçüklüğü, sağır ve dilsizlik hali, akıl hastalığı veya geçici nedenler
- Bağlayıcı emrin yerine getirilmesi, zorunluluk hali veya cebir-tehdit etkisiyle suçun işlenmesi
- Meşru müdafaa sınırının korku, telaş ve heyecanla aşılması
- Kusurluluğu ortadan kaldıran hataya düşme
12 yaşından küçük çocukların, akıl hastalarının cezai ehliyeti ve sorumluluğu bulunmaz. 12-15 yaş grubundaki çocuklarda isnat yeteneği aranır. 15 yaşını tamamlamamış sağır ve dilsiz çocukların ceza ehliyeti yoktur. Geçici nedenler arasında alkol ve uyuşturucu kullanımı yer alır.
Cezasızlık halleri nedeniyle ceza verilmesine yer olmadığı kararı şu hallerde verilir:
- Şahsi cezasızlık sebebinin varlığı
- Etkin pişmanlık
- Karşılıklı hakaret
- İşlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı
Cezasızlık hallerinde işlenen fiil suç olma özelliğini devam ettirir ancak faile ceza verilmez. Cezasızlık sebepleri suçun işlenmesinden sonra ortaya çıkabileceği gibi, suçun işlenmesi esnasında da objektif olarak mevcut olabilir. Bu konuda bir uzman avukata danışabilir, detaylı bilgi alabilirsiniz.
