Haksız Tahrik Türleri
Haksız tahrik, şahısın haksız bir fiil karşısında gösterdiği şiddetli veya hiddetli davranışlarla suç işlemesini ifade eder. Suç işleme sebebi karşı taraftan gele tahrik sonucunda olursa, cezai indirim hakkı doğmaktadır. Haksız tahrik suç işleyenin suçunun azalmasına dönük bir hükümdür.
Haksız Tahrik şartları Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde uyarında kişi haksızlıkla karşılaştığı bir koşulda eleme, şiddete, hiddete kapılması durumunda haksız tahrike uğramış sayılır. Yargıtay kararlarında haksız tahrik şartları şunlardır:
- Haksız tahrike neden olan fiilin mevcudiyeti
- Haksız tahrikin fiilden faile dönük bulunması
- Haksız hakaret
- İşlenen suçun elem, öfke ve ruhi durumun kontrolden çıkması sonucu işlenmesi
Bu şartlar oluştuğunda suçu işleyen kişi haksız tahrikle karşılaşmış sayılır ve işlediği suçun cezasında indirim uygulanır.
Haksız Tahrik Türleri Nelerdir?
Haksız tahrike neden olan fiilin mevcudiyeti durumunda, daha önce başka birine zarar vermiş kişinin sanığın üzerine yürümesi ve kişinin bunu bilerek kendini korumaya alması söz konusudur. Bu koşulda fail ile mağdurun arasındaki iletişim kriterleri gözetilir. Öfke ve korku durumlarından doğan “kendini koruma” içgüdüsü için inceleme yapılması uygun görülür. Eğer haksız tahrik kararı verilirse ceza indirimi söz konusu olabilir.
Haksız tahrikin fiilden faile yönelik bulunması, faile direkt olarak haksız bir eylemde bulunma durumunu anlatır. Failin çevresinde bulunan kişilere, yakınına veya ailesine karşı haksız tahrikte bulunan kişi failde elem ve öfke yaratabilir. Ancak haksız tahrik direkt olarak faile yönelik yapılmış bir eylem sonucunda değerlendirilir. Tartışma sırasında faile bir şey fırlatma gibi nedenlerle haksız tahrik kararı verilebilir.
Haksız hakaret durumunda, haksız hakaretin mağdurdan kaynaklanması gerekmektedir. Bir kişinin karşısındaki faili hakaret içeren sözlerle tahrik etmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Hakaretin dozu ve öfkeli davranışlar failin suçu işlemesine neden olduysa haksız tahrik durumu gözetilir.
Failin öfke ve şiddet etkisinde kalması, mağdurun davranışlarının ve sözlerinin fail üzerinde psikolojik bir etki bıraktığı halleri belirtir. Küfredilmesi failin o ana saldırganlık göstermesine neden olabilir.
Haksız tahrik şartları yeterli bulunduğunda failin suçunun cezası belli bir oranda indirime uğramaktadır. Haksız tahrik konusunda avukata danışmanız faydalı olacaktır.
