Dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunun 5237 sayılı maddenin onuncu bölümünde “Malvarlığına Karşı Suçlar” olarak TCK 157. Maddesinde basit dolandırıcılık tabirleri yer alırken, TCK 158. Madde ve alt bentlerinde ise nitelikli dolandırıcılık suçu ve cezaları bulunmaktadır. Dolandırıcılık suçu, hileli davranışlar sonucunda bir birey veya fail grubunun kendilerine yarar sağlayacak şekilde, kandırma ve aldatma yöntemiyle varlığına zarar verme suçudur. Hem TCK 157. Maddede hem de TCK158. Maddede kişinin mal varlığı koruma altına alınmaktadır. Bu suçlar özel yasalarda yüz kızartıcı suç olarak sayılmaktadır.
Basit dolandırıcılık suçu, TCK 157. Maddesine göre düzenlenen dolandırıcılık suçunun basit hali olarak tabir edilen bir dolandırıcılık suçu türüdür. Suçun işlendiği takdirde değerlendirme altına alınan durumlar hilenin türü ve ağırlığı dikkate alınır. Şikayete bağlı suçlar uzlaşmaya da tabiidir. Uzlaşma kanunun 5271. Maddesinde yükümlülük altında yer alan bir sonuçtur. Ayrıca 253. Maddede yer alan durumlara göre de suça göre de uzlaşma yoluna gidilebilir. Bu durumda basit dolandırıcılık suçu, uzlaşmaya tabii olabilmektedir.
Nitelikli dolandırıcılık suçu TCK’nın 158. Maddesine göre düzenlenir. Failin seçimlerine göre nitelikli hal üzerinden değerlendirilen suç türünde işlenen cezalar;
- Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle dolandırıcılık
- Tehlikeli durum ve zor şartlar altındaki kişiden faydalanma yolu
- Algılama yeteneği az olan kişiden faydalanma suçu
- Kamu kuruluşu, siyasi dernek, vakıf gibi tüzel kişilerin araç olarak kullanılmasıyla yapılan dolandırıcılık
- Kamu kuruluşu zararına yapılan dolandırıcılık
- Bilişimden yararlanılan suçlar
- Basın ve yayın araçlarının kolaylığından faydalanma suretiyle yapılan suç
Nitelikli dolandırıcılık suçu üç yıldan on yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanan fail 5. Ve 6. Madde uyarınca da bilişimden yararlanma, kamu zararı gibi nitelikli olup daha hafifletici suçlar ise 4 yıldan fazla olmamaktadır.
